Bất cập chuyển đổi rừng di tích Mỹ Sơn

Không thể khai thác rừng trồng

Ông Nguyễn Thanh Ba (thôn Mỹ Sơn, xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên) cho biết, theo chương trình dự án PAM 4304, năm 1995 ông cùng 9 hộ dân tham gia trồng khoảng 12ha rừng dọc hố Ông Thuận (khu vực di tích Mỹ Sơn). Một thời gian sau, 2 hộ được giải tỏa đền bù, diện tích còn lại khoảng 9,1ha. Tuy nhiên, sau đó khu vực này được chuyển thành rừng phòng hộ cảnh quan di sản, rừng keo trên bị cấm khai thác.

Trong cơn bão số 9 (tháng 11.2020) nhiều cây rừng trong khu di tích Mỹ Sơn bị ngã đổ, bao gồm cây keo lá tràm của ông Nguyễn Thanh Ba và cây keo do công đoàn Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn trồng dọc các tuyến đường nội bộ vào di tích. Để nhanh chóng khắc phục hậu quả cơn bão phục vụ du lịch, Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn đã giao công đoàn cơ quan thu dọn cây ngã đổ, tận thu để có kinh phí trả nhân công và tổ chức phát động trồng lại cây thay thế.

Theo đó, Công đoàn Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn đã hợp đồng ông Nguyễn Văn Bạn (Quế Xuân, Quế Sơn) thu dọn 122 cây ngã đổ. Trong quá trình thu dọn, ông Nguyễn Văn Bạn đốn thêm khoảng 20 cây keo lá tràm của hộ ông Nguyễn Thanh Ba ngã đổ bên cạnh, ông Ba đã phản ánh sự việc lên các cơ quan chức năng. Ông Ba cho rằng, đây chỉ là sự nhầm lẫn của người đốn cây chứ không phải cố ý. “Do thời gian quá lâu cây không được chăm sóc phát thực bì nên dây leo, bụi dại mọc lẫn lộn khiến việc thu dọn dễ nhầm lẫn. Sau sự việc Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn cũng đã chủ động làm việc giải quyết ổn thỏa với tôi và các hộ dân có rừng trong khu di tích” - ông Ba nói.

Ông Phan Hộ - Giám đốc Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn (xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên) khẳng định, việc đốn hạ nhầm keo người dân là do ông Nguyễn Văn Bạn thực hiện không phải chủ trương của Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn. “Chúng tôi không có lý do hay lợi ích gì mà phá đi nguồn sống của đơn vị. Các hộ dân cũng đã hiểu và đồng ý cùng đơn vị tìm cách khắc phục và không khiếu nại gì nữa” - ông Hộ nói.

Cần cơ chế hỗ trợ

Theo các quyết định đã ban hành, Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn được giao quản lý, bảo vệ tổng diện tích 1.158ha, bao gồm các khu rừng xung quanh. Những năm qua, đơn vị đã trồng bổ sung thêm lượng lớn cây bản địa nhằm khôi phục rừng cảnh quan như sao đen, lim xanh, lát hoa... từng bước giúp phục hồi lại rừng cảnh quan Mỹ Sơn, nâng cao tính đa dạng sinh học khu vực di sản.

Thực tế, với tuổi đời hơn 20 năm, nhiều cây keo trong khu vực di tích không ít lần ngã đổ gây nguy hiểm cho du khách và kiến trúc công trình, nhưng ban quản lý chưa thể khai thác vì chờ các loại cây trồng thay thế trước khi xử lý.

Theo ông Nguyễn Thanh Ba, đến nay nhà nước vẫn chưa có chính sách hỗ trợ cho người dân có rừng trồng trong khu vực di tích mặc dù đã thu hồi chuyển qua rừng đặc dụng. Vì vậy, huyện cần quan tâm hỗ trợ đền bù diện tích cây trồng, đặc biệt xem xét giải quyết quyền lợi về đất cho người dân. “Cùng dự án trước đây nhưng trong khi một số hộ được cấp đất phía ngoài di tích đã có bìa đỏ, đã khai thác vài lứa keo rồi, nhưng chúng tôi lại chưa được hưởng lợi gì từ khi trồng đến bây giờ nên mong huyện, tỉnh xem xét để chúng tôi yên tâm giao hẳn diện tích rừng của mình sang rừng đặc dụng nhằm tránh lẫn lộn như vừa qua” - ông Ba đề đạt nguyện vọng.

Ông Nguyễn Thế Đức – Phó Chủ tịch UBND huyện Duy Xuyên cho biết, trên địa bàn huyện hiện còn nhiều diện tích rừng trồng của người dân nằm trong khu vực rừng đặc dụng và rừng phòng hộ nhưng do vướng những quy định người dân không thể khai thác hoặc chỉ khai thác được 20% diện tích. Riêng với rừng keo trồng trong khu vực rừng cảnh quan di tích Mỹ Sơn đến nay người dân vẫn chưa được nhiều chính sách hỗ trợ.

“Đúng ra khi chuyển đổi sang rừng đặc dụng mình phải có chính sách hỗ trợ tiền công cho người dân, bởi đó là rừng cây họ trồng, nhưng thực tế lại còn nhiều bất cập, chỉ khi nào cây ngã đổ họ báo cáo xin mới được khai thác, còn lại thì không được khai thác, nếu nằm trong khu vực cảnh quan di tích còn khó hơn, người dân cũng đã nhiều lần kiến nghị nhưng đến nay vẫn chưa thể giải quyết rốt ráo được", ông Đức chia sẻ.

Nguồn: Báo Quảng Nam