DI SẢN VĂN HÓA MỸ SƠN VIỆT NAM

Nhân kỷ niệm 20 năm Khu đền tháp Mỹ Sơn được công nhận là Di sản văn hóa Thế giới và Ngày Di sản văn hóa Việt Nam 23/11. Ban Quản lý Di sản Văn hóa Mỹ Sơn  xuất bản cuốn sách “Từ nguồn xuống biển - Vết tích văn hóa Champa xứ Quảng”.

Vùng đất Quảng Nam - Đà Nẵng từng là một trung tâm của vương quốc Champa (Chiêm Thành) hình thành từ khoảng thế kỷ 4 đến thế kỷ 15. Trong vùng này còn lưu lại khá nhiều di tích của văn hóa Champa. Ở vùng đồi núi trung du có quần thể hơn 70 đền tháp tại thung lũng Mỹ Sơn được xây dựng liên tục trong gần 10 thế kỷ. Ở khu vực đồng bằng, bên cạnh những đền tháp còn đứng vững như Khương Mỹ, Chiên Đàn, Bằng An, các nhà khảo cổ còn phát hiện những trung tâm cư trú và tín ngưỡng lớn của vương quốc Champa như ở Đồng Dương, Trà Kiệu và ở sát cửa biển Đà Nẵng cũng còn lại các di tích như Ngũ Hành Sơn, Xuân Dương, Hóa Quê, Phong Lệ, Quá Giáng. . .

 Bên cạnh những di tích vật thể, các dấu vết in đậm trong đời sống văn hóa đương đại của cư dân vùng Quảng Nam và Đà Nẵng bộc lộ sự cộng cư, tiếp xúc lâu dài giữa cư dân Champa và Đại Việt thế kỷ 15 trở về sau. Bóng dáng của các vị thần Champa không chỉ tiềm ẩn ở những tượng thờ được tôn tạo mà còn ở danh xưng trong văn tế thờ cúng Bà ở các địa phương. Các con sông Thu Bồn, Vu Gia đổ về cửa biển Hội An và Đà Nẵng đã tạo nên môi trường sinh sống cho hàng triệu cư dân từ nguồn xuống biển, hình thành các kỹ năng khai thác nguồn lợi và giao thương buôn bán, tạo nên đặc trưng văn hóa của một vùng đất vốn là nơi tiếp xúc của các nền văn minh lớn trong lịch sử.

Cuốn sách này là kết quả của cuộc trưng bày “Từ nguồn xuống biển: Vết tích Văn hóa Champa xứ Quảng” do Ban quản lý Di sản Văn hóa Mỹ Sơn và Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng thực hiện trong khuôn khổ dự án “Hỗ trợ bảo tàng các khu Di sản thế giới tại Campuchia, Lào và Việt Nam” do UNESCO/Quỹ tín thác Nhật Bản tài trợ nhằm giới thiệu một số hình ảnh và thuyết minh về dấu ấn của văn hóa Chămpa trong cảnh quan văn hóa vùng và phản ảnh trong sinh hoạt của cộng đồng cư dân tại một số địa phương trong tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng.

Văn Thọ